Οι απαντήσεις στα ερωτήματα που μου τίθενται -εκείνες που εγώ μπορώ να δώσω- βρίσκονται ήδη στις γραμμές του εν λόγω βιβλίου. Το να επιχειρηθεί μία συνοπτική απάντηση ενέχει τον κίνδυνο να “αδικηθούν” τόσο τα ερωτήματα όσο και οι απαντήσεις. Παρ’ όλα αυτά θα προσπαθήσω να απαντήσω, όσο γίνεται πιο συνοπτικά.

Ως προς το πρώτο ερώτημα, για την κρίση, στη σελίδα 71 αναφέρεται: «Σαν κρίση θα χαρακτηρίζαμε την έκφραση αδυναμίας μιας ανθρώπινης δραστηριότητας να συνεχίσει να λειτουργεί και να αποδίδει με βάση τους ίδιους όρους και συνθήκες με τις οποίες λειτουργούσε μέχρι να “συναντήσει” αυτόν τον “φραγμό”».

Ειδικότερα για την οικονομική κρίση στη σελίδα 84: «Αν χρειαζόταν να δώσω έναν ορισμό της οικονομικής κρίσης, θα αναφερόμουν στην εκδήλωση της αδυναμίας ολοκλήρωσης του κύκλου της διευρυνόμενης αναπαραγωγής του κεφαλαίου με τους ισχύοντες σε κάθε οικονομική περίοδο όρους».

Όσον αφορά την τελευταία κρίση. Το καπιταλιστικό σύστημα λειτουργεί με όρους κρίσης σε όλη τη διαδρομή του και σε όλη της τη διάρκεια. Καθημερινά εμφανίζονται επιμέρους «κρίσεις» μικρότερες ή μεγαλύτερες σε όλα τα πεδία και οι οποίες ξεπερνιούνται μέσα από τη λειτουργία του συστήματος. Όχι όμως χωρίς συνέπειες και προβλήματα. Και είναι επίσης   η συσσώρευση σε μία πορεία αυτών των συνεπειών και προβλημάτων που οδηγεί σε μεγαλύτερες, σε “ανοιχτές” οικονομικές κρίσεις. Ακόμη περισσότερο και ανάλογα το μέγεθος των οικονομικών κρίσεων όταν συνδυαστούν και με άλλους παράγοντες οδηγούν σε συνολικές σε γενικευμένες κρίσεις. Μία τέτοια συνολική και γενικευμένη κρίση εξελισσόταν και πριν ακόμα ξεσπάσει η πανδημία. Αν έπρεπε να δώσω ένα συνοπτικό ορισμό αυτής της κρίσης θα αναφερόμουν στη σύμπλεξη της οικονομικής κρίσης με τη διαδικασία αναδιάταξης δυνάμεων η οποία εξελίσσεται με όρους ανελέητου ανταγωνισμού ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Δείτε όλη τη συνέντευξη του συγγραφέα στην εφημερίδα “Προλεταριακή Σημαία” εδώ.

Συγγραφέας: Βασίλης Σαμαράς