Από τη δεκαετία του ΄60, η έρευνα για τη διάσωση των στοιχείων του θεάτρου σκιών στο Βορειοελλαδικό χώρο, υπήρξε μια επιτακτική ανάγκη. Η Θεσσαλονίκη στερούνταν της παρουσίας ντόπιων καραγκιοζοπαικτών, λόγω βιολογικής φθοράς, και δέχονταν μόνο τις καλλιτεχνικές παρουσίες Αθηναίων μαστόρων, προεξέχοντος του Ευγένιου Σπαθάρη.

Τότε το ζητούμενο ήταν να διασωθεί ό,τι υλικό απέμεινε κι όποια πληροφορία ήταν ζωντανή ακόμη στη μνήμη ανθρώπων, που σχετίζονταν με τον καραγκιόζη της Θεσσαλονίκης και του ευρύτερου χώρου. Ακόμη, να βοηθηθεί η παρουσία ξανά ενός θεάτρου σκιών που να απηχεί τα όνειρα, τα μεράκια, τις θυσίες και τους πόθους της μάνας Θεσσαλονίκης και του μακεδονικού χώρου κατά δεύτερο λόγο.

Η μελέτη αυτή είναι ένα οδοιπορικό που ιχνηλατεί τριών αιώνων έκφραση του θεάτρου σκιών στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή, από τον 19ο ως τον 21ο αιώνα και είναι ενημερωμένη μέχρι και την 10η Μαρτίου 2024. Παρουσιάζονται πρόσωπα, πράματα, γεγονότα και πεπραγμένα, μέσα στο κλίμα των ιστορικών και εθνικών περιπετειών, των κοινωνικών και πληθυσμιακών ανακατατάξεων και των φυσικών καταστροφών. Τα κείμενα συνοδεύονται από πληθώρα πρωτότυπων φωτογραφικών ντοκουμέντων.

Οι περισσότερες πληροφορίες προέρχονται από τις προφορικές μαρτυρίες των ιδίων των καραγκιοζοπαικτών (όσους πρόλαβα), βοηθών τους, συνεργατών, συγγενών, φίλων, γειτόνων και θεατών τους. Πρόκειται δηλαδή για ένα πρωτογενές υλικό. Σημαντικές και πολύτιμες πληροφορίες σταχυολογήθηκαν από παλιές εφημερίδες και περιοδικά, από διάφορες εκδόσεις ιστορικού, κοινωνικού, οικονομικού, εθνολογικού, εθνογραφικού και λογοτεχνικού ενδιαφέροντος και από το προσωπικό μου αρχείο.

Συγγραφέας: Γιάννης Χατζής