Στις 20 Σεπτεμβρίου 2022 η νεαρή, μόλις 23 χρονών Jina Masha Amini πεθαίνει σε νοσοκομείο της Τεχεράνης, όπου νοσηλευόταν σε κωματώδη κατάσταση. Τρείς μέρες πριν την περικυκλώνουν στο μετρό “αστυνομικοί των ηθών” γιατι “δε φορα σωστά τη μαντήλα της” και φαίνονται τα μαύρα της μαλλιά, τη συλλαμβάνουν και την ξυλοκοπούν μέχρι θανάτου.

Ο λαός, στην είδηση της κρατικής δολοφονίας της Amini, εξεγείρεται οργισμένος στους δρόμους. Oι γυναίκες διαδηλώνουν ηρωικά στους δρόμους, συγκρούονται σθεναρά με την αστυνομία. Κόβουν τα μαλλιά τους, βάζουν φωτιά στις μαντίλες και στα μαύρα τους ρούχα. Στέκουν πλέον αγέρωχες απέναντι στις πάνοπλες δυνάμεις καταστολής, αναπνεόυν ελεύθερα στους δρόμους της έξεγερσης. “Γυναίκα, ζωή, ελευθερία” είναι το σύνθημα που αντηχεί στους δρόμους και κατακλύζει τα κοινωνικά δίκτυα.

Οι λαϊκές γειτονιές στην Τεχεράνη πλημμυρίζουν από την οργή του λαού. Οι αστυνομικές δυνάμεις απαντούν. Πυροβολούν εν ψυχρώ μέσα σε πλήθη διαδηλωτών, η πρόσβαση στο δυαδίκτυο έχει πλεόν αποκλειστει. Οι νεκροί αυτή τη στιγμή έχουν ξεπεράσει τους 80. Παρά τους νεκρούς και τη σφοδρή καταστολή ο λαός του Ιραν δεν κάμπτεται, φαίνεται να οργίζεται περισσότερο και συνεχίζει να παλεύει στους δρόμους. Δεκάδες ακτιβιστές, φοιτητές και καλλιτέχνες έχουν συλληφθεί επειδή έχουν εκφράσει την αλληλεγγύη τους προς τους διαδηλωτές.

Το καθεστώς του Ιραν παρουσιάζει τις διαδηλώσεις ως “υποκινούμενες απο την Δύση (ΗΠΑ-Ε.Ε.)”. Από την πλευρά τους οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ΗΠΑ- ΕΕ εργαλειοποιούν ξεδιάντροπα τις εξελίξεις στο Ιράν, το αίμα και την οργή χιλιάδων διαδηλωτών. “Μ”.Κ.Ο. με τη σειρά τους χύνουν κροκοδείλια δάκρυα. Όλοι ξέρουμε πως όταν οι ιμπεριαλιστές μιλούν για “ανθρωπιστική κρίση” σε μια περιοχή, ετοιμάζουν έφοδο σε αυτή για την προώθηση των δολοφονικών τους σχεδίων στα πλαίσια των ενδοιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Το 2018 ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποχώρησε από την Πυρηνική Συμφωνία με το Ιράν, επιβάλλοντας δυσμενείς κυρώσεις στην ιρανική οικονομία. Η πυρηνική συμφωνία είχε επικυρωθεί το 2015 μεταξύ του Ιράν και μεγάλων δυνάμεων, σύμφωνα με την οποία η Τεχεράνη συμφώνησε να περιορίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα σε αντάλλαγμα για την άρση των κυρώσεων. Στη συνέχεια το 2021 το Ιράν προσχώρησε στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, ουσιαστικά στο “Ασιατικό Νάτο” με επικεφαλής τη Ρωσία και την Κίνα, απευθύνοντας παράλληλα έκκληση στις χώρες του Οργανισμού να το βοηθήσουν να σχηματίσει έναν μηχανισμό για την αποφυγή κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από τη Δύση.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν αυτές τις μέρες των διαδηλώσεων στο Ιράν ότι αίρουν ορισμένες από τις εμπορικές κυρώσεις που είχαν επιβάλει στο Ιράν, ώστε οι τεχνολογικές εταιρείες να προσφέρουν πλατφόρμες και υπηρεσίες που θα επιτρέψουν στους Ιρανούς να αποκτήσουν πρόσβαση στο Ίντερνετ. Είναι ξεκάθαρη η υποκριτική στάση της Δύσης που διψά και για άλλο αίμα στο βώμο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών ΗΠΑ- Ρωσίας.

Οι ιμπεριαλιστές- φονιάδες του πλανήτη χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τις δολοφονημένες γυναίκες στο Ιράν, ενώ είναι οι ίδιοι που πυροδοτούν τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Εγκαθιδρύουν φασιστικά καθεστώτα σε χώρες όπως στην Ουκρανία, σπέρνουν πολέμους, ξεριζώνουν οικογένειες ολοκληρες και γεννούν καραβάνια προσφύγων. Τα εγκλήματα του Ισραήλ, του μαντρόσκυλου των Αμερικάνων Ιμπεριαλιστών στην Μέση Ανατολή, απέναντι στον Παλαιστινικό λαό δεν έχουν τέλος. Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ επιτρέπουν δια νόμου σε κάθε πολιτεία να προχωρά σε απαγόρευση των αμβλώσεων. Στον Καναδά πραγματοποιείται μια σιωπηλή γενοκτονία αυτόχθονων γυναικών. Το 2019 έρχεται στη δημοσιότητα έρευνα που αναδεικνύει ότι περίπου 4.000 γυναίκες και κορίτσια από τις κοινότητες των αυτοχθόνων του Καναδά, αλλά και μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, έχουν δολοφονηθεί ή εξαφανιστεί, μέσα από «κρατικές ενέργειες ή κρατική αδράνεια που εδράζονται στον αποικισμό και την αποικιοκρατική ιδεολογία».

Από το 2011 η Γαλλία, αλλά και άλλες χώρες της Ε.Ε., έχουν απαγορεύσει στις γυναίκες να κυκλοφορούν στους δρόμους με μαντίλα. Αυτή η κίνηση από πλευράς της Ευρώπης όσο και να έχει καλυφθεί με το επιχείρημα της προάσπισης των αρχών της κοσμικότητας και της θρησκευτικής ουδετερότητας διαπνέεται από κατάφωρη παραβίαση των ελευθεριών των γυναικών, γεννά ανισότητες, μίσος και ρατσισμό.

Όλος ο λαός του Ιράν όμως έχει συμπαρασυρθεί στο δρόμο στο πλευρό των γυναικών, γιατί αντιλαμβάνεται ότι το ίδιο το σύστημα που καταπιέζει τις γυναίκες καταπιέζει όλο το λαό. Οι ταξικές ανισότητες στο Ιράν είναι ηχηρές, μια μικρή μειοψηφία συγκεντρώνει όλο τον πλούτο και ο λαός προσπαθεί να επιβιώσει σε απέραντες αστικες παραγκούπολεις υπό ένα ασφυχτικό συντηρρητικό ολιγχαρχικό- θεοκρατικό καθεστώς καταπίεσης και σκληρών ελέγχων. Η ανεργία έχει φτάσει στο 46% και οι τιμές στα τρόφιμα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Αξίζει να σημειώσουμε πως η Masha Amini είναι κούρδικης καταγωγής, όπου οι διακρίσεις του Ιρανικού καθεστώτος εις βάρος των Κούρδων είναι πολύ ηχηρές στο Ιραν. Για αυτό και οι διαδηλώσεις ξέσπασαν στην αρχή με μεγάλη μαχητικότητα στις κούρδικες περιοχές του Βορείου Ιράν. Ο Ιρανικός λαός έχει βαθύ ιστορικό αγώνων και θυσιών. Είναι πρόσφατες οι μεγαλειώδεις διαδηλώσεις του 2019 με αφορμή την αύξηση των τιμών των καυσίμων, που σάρωσαν όλο το Ιράν και χτυπήθηκαν βάναυσα από τις δυνάμεις καταστολής με αποτέλεσμα το θάνατο περίπου 1500 διαδηλωτών. Αλλά και το 2009 ο Ιρανικός λαός πάλευε για μήνες στους δρόμους στα πλαίσια της λεγόμενης “Πράσινης Επανάστασης”.

Οι διαδηλώσεις ακόμα αυτές θύμισαν σε πολλούς τις μαχητικές διαδηλώσεις κατά την περίοδο ανατροπής του Σάχη στο Ιράν. Από το 1925 ως το 1979 ο Ιρανικός λαός υποφέρει κάτω από τη μοναρχία της δυναστείας Παχλαβί. Το 1936 ο Σάχης Ρεζά Σαχ επιβάλλει τη δημόσια χρήση του χιτζάμπ στις γυναίκες, με συλλήψεις και σκληρές διώξεις. Στα τέλη της δεκαετίας του 70’ ο Ιρανικός λαός εξεγείρεται απέναντι στο τυραννικό καθεστώς του Σάχη. Ξεσπά η λεγόμενη Ιρανική επανάσταση που οδηγείται στη νίκη της το 1979 με την πτώση του Σάχη.

Στον απόηχο της Ιρανικής επανάστασης, οι αντιθέσεις ανάμεσα σε θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες, αλλά και στις διάφορες κομμουνιστικές οργανώσεις δυσχέραινουν την κατάσταση. Δυστυχώς ύστερα από τις πρώτες μέρες της επανάστασης, το σκοταδιστικό ιερατείο και οι φεουδαρχικές δυνάμεις παίρνουν τον έλεγχο της κατάστασης. Εγκαθιδρύεται το νέο θεοκρατικό σύνταγμα της χώρας το Δεκέμβριο του 1979 που αναδεικνύει τον Χομεϊνί ως ανώτατο ηγέτη του κράτους. Χιλιάδες κομμουνιστές Ιρανοί εξορίζονται και διώκονται, σκληροί μαζικοί αγώνες και απεργίες συντρίβονται.

Η πτώση του Σάχη και η νίκη της επανάστασης δυστυχώς δε σήμαινε και το τέλος των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών. Ύστερα από τη νίκη της Ιρανικής επανάστασης το 1979 ο Χομεϊνί θέτει το ζήτημα επιβολής ενδυματολογικών περιορισμών στις γυναίκες. Ξεκινά ο αγώνας των ιρανικών αρχών ενάντια στην «κακή χιτζάμπ», όταν δηλαδή φοριούνται «λανθασμένα» η μαντίλα ή άλλα υποχρεωτικά ρούχα. Μέχρι τότε, αν και το χιτζάπ ήταν διαδεδομένο, οι γυναίκες μπορούσαν να επιλέξουν ρούχα δυτικού τύπου, όπως στενά τζιν, μίνι φούστες κλπ.

Στις 7 Μαρτίου 1979 ο Χομεϊνί διατάζει το χιτζάμπ να είναι υποχρεωτικό για όλες τις γυναίκες στους χώρους εργασίας τους και ότι οι ακάλυπτες γυναίκες θα θεωρούνται από εδώ και στο εξής ως «γυμνές». Οι γυναίκες έπρεπε να φοράνε μόνο μακριά και φαρδιά ρούχα, που δε διαγράφουν το σώμα τους, ενώ ήταν υποχρεωτικό να καλύπτουν και τα μαλλιά τους. Στις 8 Μαρτίου του 1979 στην Τεχεράνη οι γυναίκες απαντούν σε αυτές τις εξαγγελίες με τεράστια διαδήλωση που αναγκάζει τον Χομεϊνί να κάνει πίσω. Τα επόμενα χρόνια όμως οι γυναίκες βιώνουν άμεσα την καταπίεση από το θεοκρατικό καθεστώς. Οι γυναίκες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη νίκη της Ιρανικής επανάστασης και έπαιρναν πνοή ελευθερίας μέσα από τη συμμετοχή τους στις διαδηλώσεις στους δρόμους, εκτοπίζονται τώρα στο περιθώριο της κοινωνικής και δημόσιας ζωής, κλείνονται σπίτι.

Τη δεκαετία του 80’ ο οχταετής πόλεμος Ιράν-Ιράκ επιβάλλει στις γυναίκες ακόμα περισσότερους περιορισμούς. Ο άνδρας προορίζεται να πολεμάει για το Ισλάμ και η γυναίκα περιορίζεται στο σπίτι στη φροντίδα των παιδιών και του νοικοκυριού. Νομιμοιούνται θεσμοί όπως ο “προσωρινός γάμος ή η πολυγαμία” (φυσικά αποκλειστικά για τους άντρες), η αποδοχή των οποίων μάλιστα προβάλλεται ως πατριωτικό καθήκον για τις γυναίκες. Το 1983 το Κοινοβούλιο αποφασίζει πως οι γυναίκες που δεν καλύπτουν τα μαλλιά τους δημόσια, θα τιμωρούνται με 74 μαστιγώματα και έπειτα πρόσθεσαν στην ποινή φυλάκιση ως και 60 ημέρες.

Σήμερα, στο Ιράν υπάρχουν 1,5 εκατομμύρια περισσότερες γυναίκες με πανεπιστημιακή εκπαίδευση από τους άντρες, παρόλα αυτά η ανεργία στις γυναίκες είναι μεγαλύτερη και αυξάνεται ραγδαία. Ύστερα από τη λεγόμενη “πράσινη επανσταση” το 2009 το καθεστώς έγινε σκληρότερο έναντι των ακτιβιστών και κινημάτων, αλλά και των γυναικών. Στις γυναίκες σπουδάστριες στα πανεπιστήμια όλης της χώρας επιβλήθηκε να έρχονται με ειδική μαντίλα, αλλιώς αποκλείονταν από το Πανεπιστήμιο. Η καταπίεση λοιπόν καλά κρατεί, ενώ οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν και τους αυστηρούς ελέγχους από την “αστυνομία των ηθών” στους δρόμους της Τεχεράνης.

Είναι γεγονός πως η θέση της γυναίκας αντανακλά και το βαθμό προόδου μιας κοινωνίας. Η επιβολή του κοινωνικού μεσαίωνα και του σκοταδισμού είναι κάτι που βολεύει την άρχουσα τάξη. Η εδραίωση της καταπίεσης της γυναίκας, ο περιορισμός ενός κομματιού της κοινωνίας αλλά και άλλων κοινωνικών ομάδων είναι μέσο ισχυροποίησης της κυριαρχίας της άρχουσας τάξης συνολικά σε όλη την εργατική τάξη και το λαό. Η επιβολή ενός συντηρρητικού πλαισίου για τις γυναίκες εγκυμονεί ένα πλαίσιο πειθάρχησης για όλες τις κατώτερες τάξεις, για όλο το λαό. Η θεωρητικοποίηση της κατώτερης θέσης της γυναίκας είναι ένας τρόπος αναπαραγωγής της διαίρεσης της εργατικής τάξης. Η θρησκεία, τόσο στις Ισλαμικές όσο και στις δυτικές χώρες, υφαίνει το μεταφυσικό αυτό μανδύα μιας τέτοιας θεωρητικοποίησης στην υπηρεσία της αστικής τάξης. Θέτει τη γυναίκα ως υποδεέστερη και έχει συμβάλλει σε εγκλήματα και θανάτους χιλιάδων γυναικών ανά τους αιώνες. Το γυναικείο ζήτημα είναι ταξικό ζήτημα και μόνο μέσα από τους ταξικούς αγώνες θα μπορέσουν οι γυναίκες να ζήσουν πραγματικά ελεύθερες.

Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πως η εξέγερση των γυναικών μπορεί να συμπαρασύρει όλο το λαό στο δρόμο. Τα λόγια του Μαρξ πως “οι μεγάλες κοινωνικές μεταβολές είναι αδύνατες χωρίς το γυναικείο προζύμι” ενσαρκώνονται αυτές τις μέρες στους δρόμους του Ιράν. Για αυτό και άντρες ξεχύνονται στους δρόμους στο πλευρό των γυναικών. Αναδεικνύεται ακόμη και η τεκτονική δυναμική των εξεγέρσεων και των λαϊκών κινημάτων που τραντάζουν συθέμελα τον σάπιο κόσμο του ιμπεριαλιστικού-καπιταλιστικού συστήματος. Είναι φόβερο πως ένα κομμάτι της κοινωνίας που μπορεί να φαντάζει “μικρό ή αδύναμο” όταν βγαίνει ορμητικά στους δρόμους παρασύρει σαν χείμμαρος όλους τους καταπιεσμένους και κάνει τους πιο σκληρούς δυνάστες του πλανήτη να τρέμουν.